Trung Quốc: Cạnh tranh không lành mạnh trong sử dụng tên thương mại – vụ sử dụng từ Michelin bàng tiếng Trung

1. Về cạnh tranh không lành mạnh đối với tên thương mại

Sự cạnh tranh không lành mạnh liên quan tới tên thương mại thường xảy ra trong hoạt động thương mại. Tên thương mại là tên goi để phân biệt chủ thể kinh doanh và có tầm quan trọng đáng kể như một mã nhận dạng doanh nghiệp. Người tiêu dùng có thể phân biệt các chủ thể kinh doanh trên các thị trường khác nhau thông qua các mã nhận dạng để xác định nguồn gốc hàng hóa/dịch vụ. Việc sử dụng một tên thương mại tương tự gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng sẽ làm tổn hại đến lợi ích của chủ sở hữu quyền và tạo thành sự cạnh tranh không lành mạnh.

Ở Trung Quốc tên thương mại và thủ tục đăng ký công ty được được Cục Công nghiệp và Thương mại địa phương thực hiện và quản lý, trong khi nhãn hiệu được đăng ký thông qua văn phòng nhãn hiệu của Cục Sở hữu trí tuệ Trung quốc (CNIPA). Đây là hai quy trình thuộc hai hệ thống khác nhau. Tuy nhiên, trong thực tiễn, những tranh chấp như đề cập dưới đây thường xuyên xảy ra.

Khi quyết định liệu việc sử dụng nhãn hiệu đã đăng ký trước để làm tên công ty có cấu thành hành vi cạnh tranh không lành mạnh hay không, điều quan trọng là phải xem xét sự giống nhau giữa hàng hóa hoặc dịch vụ được chỉ định của nhãn hiệu trước đó và phạm vi kinh doanh của công ty. Theo phán quyết trong vụ án dưới đây, mặc dù hàng hóa mang nhãn hiệu của nguyên đơn khác với ngành nghề của bị đơn nhưng giữa hai bên có mức độ liên quan nhất định nên có mối quan hệ cạnh tranh và công chúng liên quan có thể bị đánh lừa.

2.  Các bên liên quan

Michelin, nguyên đơn của vụ kiện, là một công ty của Pháp nổi tiếng với các sản phẩm lốp xe cũng như Sách hướng dẫn [của] Michelin dành cho các nhà hàng và khách sạn cao cấp. Từ “Michelin”, cũng  là tên của Công ty Pháp được viết bằng tieengg Trung là “米其林”, phát âm là “mi qi lin” và đăng ký nhãn hiệu ở Nhóm 12 và Nhóm 16.

Vào năm 2021, Michelin được biết rằng một công ty ở tỉnh Chiết Giang đã sử dụng tên "Nhà máy thực phẩm Taizhou Huang Guan Mi Qi Lin" (Huang Guan ) làm tên công ty, ký tự đầu tiên và thứ ba giống hệt với tên tiếng Trung của Michelin và ký tự thứ hai là khác nhau nhưng có cách phát âm giống nhau. Do đó, tên mới này chứa đựng một yếu tố rất giống với Michelin trong tiếng Trung và Huang Guan đã sử dụng tên mới này trên bao bì sản phẩm và trên cửa hàng trực tuyến của mình. Hơn nữa, Huang Guan cũng sử dụng tên tương tự như Michelin trong tiếng Trung (với cùng ký tự thứ hai) trên một trang web của cửa hàng trực tuyến và người ta phát hiện ra rằng Huang Guan thậm chí còn sử dụng tên tiếng Anh đầy đủ “Taizhou Huang Guan Michelin Food Co. Ltd” trên nền tảng của một bên thứ ba.Dưới đây là so sánh hai nhãn hiệu  (các phần giống nhau được đánh dấu màu đỏ):

Huang Guan cung cấp sản phẩm cho hai công ty khác là Chiết Giang Taizhou Huang Guan Manor Food và Taizhou Huangyan Zhong Yi Food, những công ty có mạng lưới phân phối riêng.

3.  Xét xử 

3.1 Lập luận các bên

Vào tháng 9 năm 2021, Michelin đã kiện ba công ty trên trước Tòa án Nhân dân Trung cấp Ninh Ba với lý do cạnh tranh không lành mạnh căn cứ vào các  nhãn hiệu '米其林' (Michelin) và “MICHELIN”, được đăng ký ở Nhóm 12 và 16. Đơn kiện dựa trên Điều 58 của Luật Nhãn hiệu , trong đó quy định rằng việc sử dụng nhãn hiệu đã đăng ký hoặc chưa đăng ký trong tên thương mại của doanh nghiệp theo cách gây nhầm lẫn cho công chúng sẽ là hành vi cạnh tranh không lành mạnh và sẽ bị xử lý theo Luật Chống cạnh tranh không lành mạnh.

Trước tòa án, Huang Guan lập luận rằng:

Việc sử dụng tên tiếng Trung giống hệt nhau là một lỗi văn thư về phía mình và việc sử dụng toàn bộ từ  “Michelin” không phải là trách nhiệm của họ, mà là một sáng kiến ​​của nền tảng của bên thứ ba.

Thực phẩm đóng hộp và lốp xe là những ngành khác nhau nên không phải là đối thủ cạnh tranh.

Tên Công ty mới của họ đã được đăng ký hơn 5 năm và do đó không thể bị kiện. Các bị cáo khác lập luận rằng, theo luật, họ chỉ nêu tên nhà sản xuất.

3.2. Phán quyết của Tòa án.

Tháng 9 năm 2022, tòa sơ thẩm ra bản án xác định hành vi của các bị cáo cấu thành hành vi cạnh tranh không lành mạnh, mặc dù hàng hóa mang nhãn hiệu của nguyên đơn khác với ngành nghề của bị đơn nhưng giữa hai bên có mức độ liên quan nhất định (đồ hộp và hướng dẫn nhà hàng thuộc Nhóm 16 đối với các nhãn hiệu được bảo hộ ) nên có mối quan hệ cạnh tranh và công chúng liên quan có thể bị đánh lừa.Tòa cũng bác bỏ lập luận về lỗi văn thư của Huang Guan .

Tòa án yêu cầu ba bị cáo ngừng sử dụng tên công ty bị kết luận là vi phạm và yêu cầu Huang Guan thay đổi tên công ty đã đăng ký và bồi thường thiệt hại 150.000 nhân dân tệ.

Hai bị cáo còn lại là Chiết Giang Taizhou Huang Guan Manor Food và Taizhou Huangyan Zhong Yi Food đã cung cấp thông tin trung thực về nhà sản xuất .Tuy không thể lấy lý do này để biện hộ, tuy nhiên do tính chất khách quan và do thiện chí chủ quan nên họ được miễn trách nhiệm bồi thường.

Ba bị cáo đã kháng cáo và vào tháng 3 năm 2023, Tòa án cấp cao Chiết Giang đã đưa ra phán quyết cuối cùng  giữ nguyên quyết định sơ thẩm xác định hành vi sử dụng tên thương mại vi phạm cấu thành hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

4. Nhận xét

Trường hợp này là điển hình của hành vi xâm phạm tên doanh nghiệp. Tòa án đã xác định một số vấn đề:

Sử dụng nhãn hiệu của người khác dưới tên thương mại, như nêu tại Điều 58, bao gồm việc sử dụng nhãn hiệu tương tự, cấu thành hành vi cạnh tranh không lành mạnh;

Khi hàng hóa được chỉ định bởi nhãn hiệu của nguyên đơn khác với ngành hàng của bị đơn, việc cạnh tranh không lành mạnh có thể được xác định mà không cần phải thừa nhận vị thế nổi tiếng của nhãn hiệu của nguyên đơn;

Có sự chồng chéo nhất định giữa các nhóm người tiêu dùng của cả hai bên (Tài liệu  hướng dẫn nhà hàng của Nguyên đơn và đồ hộp của Bị đơn) và do đó họ có mối quan hệ cạnh tranh;

Chủ sở hữu nhãn hiệu  có thể khởi kiện dân sự về hành vi cạnh tranh không lành mạnh ngay cả khi tên công ty của bị đơn đã được đăng ký trên 5 năm./.

Nguồn : 
https://www.iam-media.com/article/michelin-dispute-sheds-light-when-similar-trade-names-constitute-unfair-competition
https://www.mondaq.com/china/trademark/1404508/ip-china-anti-unfair-competition-law-applied-for-protecting-the-trademark-rights-of-michelin