Đánh giá tính tương tự gây nhầm lẫn giữa các nhãn hiệu mang họ tên người – Những điều cần chú ý

I. Tổng quan về tính tương tự gây nhầm lẫn

Theo thông lệ quốc tế (WIPO, EUIPO, USPTO) và pháp luật Việt Nam, hai nhãn hiệu bị coi là tương tự gây nhầm lẫn khi:
- Chúng có yếu tố nhìn – đọc – nghe giống nhau hoặc gần giống đến mức gây nhầm lẫn;
- Được đăng ký cho các sản phẩm/dịch vụ trùng hoặc tương tự;
- Có khả năng khiến người tiêu dùng trung bình hiểu nhầm rằng hàng hóa/dịch vụ có cùng một nguồn gốc thương mại.

II. Các yếu tố cần phân tích riêng đối với nhãn hiệu mang tên người

1. Mức độ nổi tiếng và khả năng nhận biết của tên người

- Tên người nổi tiếng hoặc có tính phân biệt cao thường được bảo hộ mạnh hơn vì có danh tiếng gắn với cá nhân.
- Tên thông dụng như “John Smith”, “Nguyễn Văn A” có tính phân biệt thấp, trừ khi đã gắn với danh tiếng thương mại cụ thể.
Ví dụ: Nhãn hiệu “Michael Jordan” sẽ được bảo hộ mạnh hơn “David Nguyen”.

2. Trình tự và cấu trúc của tên người

- Cần đánh giá toàn bộ tên (họ – tên đệm – tên) chứ không chỉ một phần.
- Tên riêng (given name) thường gây ấn tượng mạnh hơn họ.
Ví dụ: “Anna Marie” và “Anna Bella” có thể gây nhầm lẫn hơn “Nguyễn Minh Quang” và “Phạm Minh Quang”.

3. Yếu tố bổ sung hoặc biến thể

- Nếu tên người có từ mô tả, yếu tố cách điệu hoặc biểu tượng bổ sung, cần đánh giá liệu phần tên có chiếm ưu thế không.
Ví dụ: “Dr. Smith Skincare” vs. “Smith Cosmetics”.

4. Ngữ cảnh sử dụng và tập quán thương mại

- Trong một số ngành, việc sử dụng tên cá nhân làm nhãn hiệu rất phổ biến.
- Ở Việt Nam, tên người không mặc nhiên được coi là dấu hiệu phân biệt cao nếu không có yếu tố thương mại nổi bật.

III. Tiêu chí đánh giá tương tự về mặt pháp lý

- So sánh trực quan, âm thanh, ý nghĩa.
  Ví dụ: “Lê Anh Tuấn” và “Lê Anh Toàn” tương tự thị giác nhưng khác âm cuối.
- Khả năng gây liên tưởng sai lệch.
- Tính nổi bật của yếu tố tên trong tổng thể nhãn hiệu.

IV. Tham khảo từ án lệ và hướng dẫn quốc tế

- EUIPO: “Gabriel Garcia” bị từ chối do tương tự với “Garcia Shoes”.
- USPTO: Có trường hợp từ chối nhãn hiệu sử dụng tên người nếu đã đăng ký trước.
- Việt Nam: Thường yêu cầu chứng minh quyền sử dụng tên người nổi tiếng.

V. Lưu ý thực tiễn khi tư vấn và nộp đơn

- Cân nhắc thêm yếu tố phân biệt như logo, từ bổ sung hoặc ngành hàng.
- Cần chứng cứ sử dụng thực tế, lịch sử thương mại và mức độ nhận biết.
- Với tên người nổi tiếng, cần đảm bảo ủy quyền hoặc quyền sử dụng hợp pháp.