Sau một cuộc chiến pháp lý kéo dài của Luckin Coffee (Trung Quốc) chống lại Tập đoàn Royal 50R của Thái Lan (sau đây gọi là Royal 50 R) cũng thường được gọi là "Luckin nhái" do mẫu nhãn hiệu của hai đối thủ gần như trùng lặp ngoại trừ hình ảnh con nai trong nhãn hiệu bị đảo ngược. Tòa án Thái Lan cuối cùng đã đưa ra phán quyết có lợi cho Luckin Coffee, một phán quyết mang tính bước ngoặt đảo ngược quyết định trước đó của Tòa àn buộc doanh nghiệp Trung Quốc phải bồi thường 100 tỷ Bath[1] và sẽ giúp thúc đẩy nỗ lực mở rộng ra quốc tế của chuỗi cà phê Trung Quốc này.
Sự việc cụ thể như sau :
1. Các bên liên quan
Luckin Coffee (Trung Quốc) là một công ty cà phê và chuỗi quán cà phê của Trung Quốc, được thành lập tại Bắc Kinh vào năm 2017 và nhanh chóng mở rộng qua nhiều năm và đông hơn số lượng cửa hàng Starbucks ở Trung Quốc vào năm 2019 - là chuỗi cà phê lớn nhất Trung Quốc với hơn 13.200 cửa hàng, Công ty này cũng đã mở 30 cửa hàng tại Singapore kể từ khi ra mắt vào tháng 3 năm 2023.
Royal 50 R chủ yếu tham gia vào lĩnh vực bán lẻ, năng lượng mới, du lịch, bất động sản, ăn uống và các hoạt động kinh doanh khác. Tập đoàn 50R thành lập Luckin Coffee của Thái Lan vào tháng 3 năm 2019 và bắt đầu vận hành các cửa hàng vào tháng 12 năm 2020 và hiện tại điều hành hàng chục cửa hàng Luckin Coffee ở Thái Lan.
2. Bản án năm 2023
Vụ tranh cãi trên bắt đầu từ tháng 1 năm 2022 khi Luckin Coffee đăng tải một video lên mạng xã hội cho thấy cư dân mạng đã tìm thấy các cửa hàng Luckin Coffee ở Thái Lan. Logo, nội thất, cốc cà phê và thậm chí cả túi mua sắm của các cửa hàng đều giống hệt ở Trung Quốc, chỉ khác là hình ảnh con nai trong nhãn hiệu bị đảo ngược.
Vào tháng 8 năm đó, Luckin Coffee tuyên bố họ không có bất kỳ cửa hàng nào ở Thái Lan và những cửa hàng trong video là hàng giả. Luckin Coffee đã kiện Royal 50R về hành vi vi phạm quyền; sau khi bản án sơ thẩm được tuyên Royal 50 R đã kháng cáo và Luckin Coffee đã thua kiện tại phiên phúc thẩm vào tháng 12 năm 2023. Hơn nữa, Royal 50R được cho là đã yêu cầu Luckin Coffee phải bồi thường 290 triệu US$( tương đương 100 tỷ Baht). Các điểm chính trong vụ thua kiện khiến Luckin Coffee kinh ngạc đó được nêu như sau:
- Tại sao Thai Luckin Coffee lại đảo ngược tình thế trong phiên tòa thứ hai? Một số luật sư cho rằng việc bảo hộ nhãn hiệu bị giới hạn về mặt địa lý, và quyền nhãn hiệu chỉ được bảo hộ tại quốc gia đăng ký. Vì nhãn hiệu Thai Luckin Coffee được đăng ký đầu tiên tại Thái Lan, nên theo luật pháp Thái Lan, họ có quyền tự nhận mình là "Luckin chính hiệu". Việc Luckin Coffee tiết lộ hành động chống lại các cửa hàng giả mạo tại Thái Lan đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng mạng. Nguồn tin nội bộ tiết lộ rằng mặc dù Thai Luckin bị gọi là "cửa hàng giả mạo", việc đăng ký nhãn hiệu ưu tiên tại Thái Lan, tuân thủ luật pháp địa phương, vẫn cho phép hoạt động kinh doanh diễn ra bình thường. Đây có thể là một yếu tố then chốt khiến Luckin Coffee của Trung Quốc thua kiện.
- Vậy nguồn gốc của Thai Luckin Coffee, nhãn hiệu thậm chí còn tự nhận là "Royal" ? Các báo cáo cho thấy thuật ngữ "Royal" được Bộ Thương mại Thái Lan cho phép bất kỳ công ty nào cũng có thể đăng ký (tức là không liên quan đến Hoàng gia).
- Yêu cầu bồi thường khổng lồ 100 tỷ baht của Thai Luckin Coffee làm dấy lên nghi ngờ về một yêu cầu quá đáng? Royal 50R lập luận rằng Luckin Coffee đã làm tổn hại đến uy tín kinh doanh của mình, gây gián đoạn kế hoạch, và do đó yêu cầu bồi thường thiệt hại tài sản và chi phí pháp lý.
3. Bản án năm 2025
Năm 2024, Luckin Coffee đã khởi kiện lại vụ án. Nguyên đơn cho rằng trong phán quyết trước đó, tòa án đã không có cơ hội giải quyết vấn đề nội dung cốt lõi ó là ai nắm giữ quyền sở hữu nhãn hiệu cao hơn - đó là vấn đề quan trọng về chủ sở hữu hợp pháp của nhãn hiệu "Luckin" và nhãn hiệu "hình con nai" tại Thái Lan vẫn chưa được giải quyết trong vụ kiện trước đó.
Trong phán quyết của mình ngày 06/2/2015 Tòa án Sở hữu trí tuệ và Thương mại quốc tế Trung ương Thái Lan nhận thấy vụ kiện này không phải là sự lặp lại của vụ kiện trước đó và đã ra phán quyết rằng Luckin Coffee nắm giữ quyền ưu tiên và vượt trội đối với các nhãn hiệu đang tranh chấp (hì/h trên ) .Cụ thể , tòa án đã ra lệnh hủy bỏ đăng ký nhãn hiệu Royal 50R tại Thái Lan và áp dụng một số hình phạt nghiêm khắc đối với bị đơn, bao gồm:
- Thay đổi tên công ty và hạn chế sử dụng thuật ngữ "Luckin Coffee" trong cả tên công ty tiếng Thái và tiếng Anh.
- Không sử dụng "Luckin Coffee", "瑞幸咖啡" / Cà phê Luckin và "hình con nai" đặc trưng trong hoạt động kinh doanh cà phê của mình.
- Bồi thường thiệt hại chủ yếu là 10 triệu THB (khoảng 300.000 USD), thiết lập chuẩn mực mới cho các vụ kiện vi phạm nhãn hiệu tại Thái Lan.
- Nộp phạt mỗi ngày là 100.000 THB kể từ ngày nộp đơn kiện, tức là từ ngày 4/3/2024, và tiếp tục cho đến khi các hoạt động vi phạm đó chấm dứt.
- Chịu trả chi phí pháp lý của nguyên đơn.
Như vậy theo Luckin Coffee cho biết trên trang blog Weibo ngày 10.3.2025 Tòa án Sở hữu trí tuệ và Thương mại quốc tế Trung ương Thái Lan đã cấm vĩnh viễn Royal 50R sử dụng tên nhãn hiệu Luckin Coffee bằng cả tiếng Anh và tiếng Trung, cũng như sử dụng hình đầu nai mang tính biểu tượng của công ty và bằng phán quyết của mình trao cho Luckin Coffee khoản tiền bồi thường thiệt hại và chi phí pháp lý là 46 triệu THB (1,3 triệu USD).
4. Nhận xét
Khoản tiền bồi thường cao như trên là ví dụ hiếm hoi về khoản bồi thường lớn được trao trong một tranh chấp nhãn hiệu ở Thái Lan. Phán quyết này không chỉ giúp khôi phục danh tiếng của Luckin Coffee mà còn thiết lập tiền lệ cho việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong bối cảnh pháp lý Thái Lan.
Vụ tranh chấp sở hữu trí tuệ này nhấn mạnh tính cấp thiết của việc các doanh nghiệp ưu tiên bảo vệ nhãn hiệu tại thị trường nước ngoài. Tại vụ xét xử đầu tiên , tòa án đã đứng về phía chủ thể Thái Lan khi xét thấy việc đăng ký và sử dụng nhãn hiệu Luckin của Thái Lan tại thị trường trong nước có trước nhãn hiệu Luckin của Trung Quốc, phù hợp với nguyên tắc "nộp đơn đầu tiện" (first-to-file). Vụ việc này một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ trong cạnh tranh kinh doanh toàn cầu. Các doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài cần xây dựng chiến lược đăng ký nhãn hiệu thận trọng, nhanh chóng xây dựng hệ thống bảo hộ nhãn hiệu toàn diện để giải quyết hiệu quả các tranh chấp tiềm ẩn.
Nguồn:
https://www.chinaiptoday.com/post.html?id=2213; https://www.yicaiglobal.com/news/chinas-luckin-coffee-wins-trademark-dispute-against-thailands-royal-50r;
https://www.yicaiglobal.com/news/chinas-luckin-coffee-wins-trademark-dispute-against-thailands-royal-50r;
https://cnpatentoffice.com/blogs/news/tai-luckin-coffee-demands-2-billion-usd-in-compensation-from-chinas-luckin-coffee-the-significance-of-intellectual-property-rights
[1] https://pham.com.vn/tin-tuc-su-kien/tranh-chap-nhan-hieu-luckin-coffee.html