Quy định về bồi thường thiệt hại qua vụ án Apple và Samsung

Cuộc chiến pháp lý giữa Apple và Samsung đang dần đi tới hồi kết, một lần nữa dường như Apple một lần nữa là bên chiến thắng.

Sau hơn 50 giờ tranh tụng, ngày 14-5, Samsung đã bị cáo buộc xâm phạm 2 bằng độc quyền sáng chế số 5,946,647 và 6,847,959, 3 bằng sáng chế khác được coi là không xâm phạm là 7,761,414, 8,046,721 và 8,074,172. Samsung bị tuyên phải đền bù thiệt hại cho Apple 119,625 triệu USD, trong tổng số tiền mà Apple yêu cầu đền bù lên tới 2 tỷ USD. Trong khi đó, Bồi thẩm đoàn cũng yêu cầu Apple bồi thường cho Samsung 158.400 USD vì sử dụng sai trái bằng sáng chế trong ứng dụng FaceTime dù cho rằng Apple không cố ý sao chép.  

Phiên tòa xét xử lần thứ 2 tiếp theo phán quyết từ tháng 8 năm 2012, khi thẩm phán đã tuyên Apple được hưởng hơn 1 tỷ USD tiền đền bù thiệt hại từ Samsung. Sau đó, thẩm phán Lucy Koh đã giảm số tiền đền bù thiệt hại xuống còn 929.8 triệu USD.  

Cả Apple và Samsung sẽ vẫn có quyền tiếp tục kháng cáo để xin giảm số tiền nộp phạt cũng như đòi tiền bồi thường cao hơn.

Căn cứ xác định bồi thường thiệt hại đối với hành vi xâm phạm sáng chế Hoa Kỳ

Theo quy định tại Điều 284 Luật Sáng chế Hoa Kỳ, tòa án có thẩm quyền có quyền tăng khoản bồi thường thiệt hại cho chủ sở hữu lên gấp 3 lần thiệt hại thực tế đã xác định hoặc chứng minh đối với các hành vi xâm phạm cố ý.

Nguyên đơn trong vụ án xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (VD: sáng chế, nhãn hiệu, bản quyền, kiểu dáng công nghiệp) phải lựa chọn căn cứ xác định bồi thường thiệt hại.

Thứ nhất, dựa trên thiệt hại thực tế của chủ sở hữu sáng chế bị mất do hành vi xâm phạm sáng chế; hoặc khoản tiền hợp lý cho việc chuyển giao sáng chế được bảo hộ cho bị đơn có thể sử dụng. Trong mọi trường hợp, khoản bồi thường thiệt hại cho nguyên đơn không thấp hơn khoản tiền chuyển giao sáng chế hợp lý cùng lợi nhuận và chi phí.

Thứ hai, dựa trên lợi nhuận của bên vi phạm kiếm được từ hành vi xâm phạm sáng chế. Nguyên đơn sẽ phải lựa chọn một trong các phương pháp tính làm căn cứ xác định số tiền yêu cầu bồi thường thiệt hại trước tòa.

Ngoài các căn cứ nêu trên, tòa án có thể xem xét một số chi phí sau trong khi xác định số tiền bồi thường thiệt hại:

i) Chi phí luật sư: Điều 285 Luật Sáng chế Hoa Kỳ cho phép toà án chấp nhận chi phí luật sư hợp lý cho bên thắng kiện trong những trường hợp mà hành vi xâm phạm là cố ý hoặc có chuẩn bị trước.

ii) Lãi xuất khoản bồi thường thiệt hại trước khi tòa ra phán quyết: Trong một số trường hợp, tòa án cũng yêu cầu bồi thường thiệt hại cho bên nguyên đơn thắng kiện khoản lãi xuất trước khi ra phán quyết tính từ ngày có sự vi phạm.

Trong việc lựa chọn căn cứ xác định bồi thường thiệt hại, nhân tố chính ảnh hưởng tới quyết định lựa chọn phụ thuộc vào việc nguyên đơn cho rằng phương pháp nào có khả thi và đưa ra được con số yêu cầu bồi thường cao nhất. Hầu hết các trường hợp thì việc tính toán được lợi nhuận của bên vi phạm kiếm được từ hành vi xâm phạm sáng chế là không thể. Bởi vì, không phải tất cả các khoản lợi nhuận của bên vi phạm cũng đều được tạo ra từ hành vi xâm phạm. Vì vậy, bên vi phạm dễ dàng sử dụng các biện pháp có thể che dấu được các khoản lợi nhuận phi pháp, thậm chí lợi nhuận này có thể dễ dàng được chuyển bằng không.

Trong vụ án Apple và Samsung, Apple đã sử dụng căn cứ thiệt hại thực tế của chủ sở hữu sáng chế buộc Samsung phải trả họ 40 USD cho mỗi chiếc điện thoại xâm phạm bản quyền được bán ra. Trong khi đó, trái với mong đợi của Apple, Tòa án chỉ quyết định số tiền đền bù thiệt hại khoảng 6% mức Apple tính toán.

Việc quyết định mức tiền bồi thường thiệt hại là do thẩm phán quyết định. Tòa án sẽ dựa vào các chuyên gia nhiều kinh nghiệm để tính toán hoặc sử dụng ý kiến chuyên môn để đưa ra mức bồi thường thiệt hại. Do đó, mức bồi thường thiệt hại sẽ phụ thuộc vào phương pháp, căn cứ xác định thiệt hại mà tòa án sử dụng.

Pham & Associates