Trung Quốc: Công ty dịch vụ nhãn hiệu bị xử lý do hỗ trợ hành vi xâm phạm nhãn hiệu

1. Đặt vấn đề

Tại Trung Quốc các chủ sở hữu nhãn hiệu tiếp tục vật lộn với các hành vi chiếm đoạt và vi phạm nhãn hiệu đang tái diễn. Một số công ty dịch vụ nhãn hiệu (“DVNH”) đang sử dụng nhiều chiến lược tinh vi để hỗ trợ các cá nhân hoặc tổ chức xấu xa trục lợi bằng cách khai thác danh tiếng của các thương hiệu đã có tên tuổi. Họ đã tham gia vào các hành vi nộp đơn có ý đồ xấu và lạm dụng hình ảnh của chủ sở hữu nhãn hiệu. Dưới đây là phán quyết của Tòa án Nhân dân cấp cao Chiết Giang (“Tòa án Chiết Giang”) trong vụ kiện mà Nguyên đơn là một nhãn hiệu nổi tiếng về sản phẩm vải len cashmere của Trung Quốc và các Bị cáo, trong đó có hai tổ chức DVNH, bị cáo buộc vi phạm nhãn hiệu. Phán quyết của Tòa khẳng định tổ chức DVNH đã sử dụng dịch vụ đại diện nhãn hiệu của họ để lập kế hoạch, tổ chức và lãnh đạo các hành vi vi phạm, do đó buộc họ phải chịu trách nhiệm chung và riêng về hành vi vi phạm. Phán quyết này thể hiện nỗ lực của Trung Quốc trong việc chống lại hành vi đăng ký nhãn hiệu có ý đồ xấu của các công ty DVNH. 

2. Vụ kiện và các bên

Vào tháng 12/2022, Nguyên đơn bắt đầu thực hiện tố tụng trước Tòa án Nhân dân Trung cấp Hàng Châu cáo buộc Bị đơn đã vi phạm nhãn hiệu nổi tiếng  鹿王(nghĩa là “King Deer” trong tiếng Trung) của mình. Trong số những cáo buộc khác, Nguyên đơn tuyên bố rằng hai công ty DVNH của Trung Quốc phải chịu trách nhiệm chung về vai trò của họ trong việc đăng ký và quản lý các nhãn hiệu bị cáo buộc vi phạm. Vào ngày 26/4/2024, Tòa án Chiết Giang khẳng định phán quyết của Tòa án nhân dân trung cấp Hàng Châu và ủng hộ Nguyên đơn.

Dưới đây là thông tin cụ thể về các bên trong vụ kiện :

Nguyên đơn: Công ty TNHH King Deer Cashmere Nội Mông (Inner Mongolia King Deer Cashmere Co. Ltd.), chủ sở hữu của một loạt nhãn hiệu nổi tiếng có chữ  鹿王(“King Deer” trong tiếng Trung).

Trong hơn 30 năm phát triển, công ty đã trở thành thương hiệu hàng đầu trong ngành công nghiệp cashmere của Trung Quốc và được xếp vào danh sách một trong những doanh nghiệp chủ chốt dẫn đầu công nghiệp hóa nông nghiệp cấp quốc gia.

Bị cáo thứ 1: Công ty TNHH Sở hữu trí tuệ Xiruan Zhigu Bắc Kinh (Beijing Xiruan Zhigu Intellectual Property Agency Co., Ltd. - “Xiruan Zhigu”) đã cung cấp dịch vụ đại diện nhãn hiệu cho Bị cáo thứ 6 và thứ 7. Xiruan Zhigu đã hỗ trợ chuyển một trong các nhãn hiệu vi phạm "达鹿王"/ “King of Deer” từ kẻ đánh cắp - Bị cáo thứ 2 - sang một công ty mới thành lập ở Hồng Kông là HK Sky, và sau đó là Bị cáo thứ 7. Xiruan Zhigu cũng hỗ trợ đăng ký ba Nhãn hiệu vi phạm khác dưới tên HK Sky.

Bị cáo thứ 2: Công ty TNHH Cơ quan Thương hiệu Caifutong Thành phố Tongxiang (Tongxiang City Caifutong Trademark Agency Co., Ltd. -"Caifutong") đã đăng ký nhãn hiệu "达鹿王"/ “King of Deer”  vào năm 2012 và chuyển nhượng nhãn hiêu “达鹿王” cho HK Sky vào năm 2021. Caifutong cũng ủy quyền cho Bị cáo thứ 3 và 4 sử dụng “达鹿王”/ “King of Deer”   dành cho hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc.

Bị cáo thứ 3:  Công ty TNHH Quần áo Henglu Hàng Châu Hangzhou Henglu Clothing Co., Ltd ( “Henglu”) được Bị cáo thứ 2 ủy quyền sử dụng “达鹿王”/ “King of Deer”   và thành lập các cửa hàng có cùng tên ở Trung Quốc (“Cửa hàng”). Henglu là nhà phân phối các sản phẩm mang Nhãn hiệu Vi phạm.

Bị cáo thứ 4:  Công ty TNHH Quần áo Maikai Hàng Châu (Hangzhou Maikai Clothing Co., Ltd ) được ủy quyền bởi Bị cáo thứ 2 và đồng thời là nhà phân phối các sản phẩm mang nhãn hiệu vi phạm.

Bị cáo thứ 5:  Mr.Ye là cổ đông duy nhất và người đại diện hợp pháp của Bị cáo thứ 3, đồng thời là giám đốc của HK Sky. Ông/bà Ye được Bị cáo số 6 và số 7 giao trách nhiệm điều hành hoạt động kinh doanh thực tế của Cửa hàng.

Bị cáo thứ 6:  Mr. Shang là chủ doanh nghiệp của một trong các Cửa hàng.

Bị cáo thứ 7:  Mrs.Yao là vợ của Bị cáo thứ 6. Nhãn hiệu vi phạm “达鹿王” /“King of Deer” đã được chuyển giao từ HK Sky cho Mrs. Yao vào năm 2022.

3.  Kết luận của Tòa án

3.1  Về hành vi xâm phạm

Sau khi so sánh Nhãn hiệu vi phạm và Nhãn hiệu của Nguyên đơn, Tòa án Chiết Giang nhận thấy rằng việc sử dụng nhãn hiệu vi phạm cấu thành hành vi vi phạm nhãn hiệu và cạnh tranh không lành mạnh. Sau đó, vấn đề nảy sinh là mức độ mà mỗi Bị đơn phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm đó.

Sơ đồ vi phạm như sau: Đầu tiên, Bị cáo thứ nhất hỗ trợ Bị cáo thứ 6 và thứ 7 sáp nhập HK Sky để sau đó trở thành phương tiện thực hiện các hoạt động vi phạm. Thứ hai, Bị cáo thứ nhất đã mua nhãn hiệu “达鹿王” / King of Deer bị tiếm đoạt  từ Bị cáo thứ 2 và chuyển nhượng cho HK Sky, cấp phép cho HK Sky độc quyền sử dụng “达鹿王” trong thời gian chuyển nhượng. Thứ ba, Bị cáo thứ nhất đã nộp đơn xin đăng ký các nhãn hiệu vi phạm khác dưới tên HK Sky. Về phần mình, Bị cáo thứ 2 cũng ủy quyền cho Bị cáo thứ 3 và 4 sử dụng “达鹿王” để hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc.

Tòa án Chiết Giang kết luận Bị cáo số 1 đã lên kế hoạch, tổ chức và thực hiện các hoạt động vi phạm một cách có hệ thống. Khi làm như vậy, Tòa án Chiết Giang đã đưa ra sự tương đồng với một vụ án khác vào tháng 5 năm 2020 trước Tòa án Nhân dân Hàng Châu Tây Hồ, trong đó Nguyên đơn tìm cách thực thi việc bảo hộ  nhãn hiệu “九色鹿王”/ Nine Colored Deer King(“Jiuse Luwang” trong tiếng Trung Quốc) chống lại Bị đơn thứ 6 (Mr. Shang), Công ty TNHH May mặc Tập đoàn Jiuse Luwang Hồng Kông (“HK Jiuse Luwang”) và các công ty khác (“Vụ án Jiuse Luwang”). Bị cáo thứ 1 không có tên trong Vụ án Jiuse Luwang nhưng bị liên quan vì đã cung cấp dịch vụ đại lý cho Bị cáo thứ 6, hỗ trợ việc thành lập HK Jiuse Luwang và đăng ký các nhãn hiệu vi phạm dưới tên HK Jiuse Luwang. Tòa án Chiết Giang cũng lưu ý rằng Bị cáo thứ 6 (và cũng là Bị cáo thứ 7) đã kết hợp với Bị cáo thứ 1 ngay sau Vụ án Jiuse Luwang và HK Sky và HK Jiuse Luwang có cùng địa chỉ đăng ký.

Trong trường hợp này, Tòa án Trung Quốc đã đồng ý với Tòa án Nhân dân Trung cấp Hàng Châu và nhận thấy có một hình thức vi phạm liên quan đến hành vi của Bị đơn số 1 và việc cung cấp dịch vụ đại lý của họ - cụ thể là chủ thể  này đã thành lập các công ty vỏ bọc ở Hồng Kông để nắm giữ các nhãn hiệu vi phạm và có các nhà phân phối Trung Quốc được phép sử dụng các nhãn hiệu vi phạm này cho các hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc, tạo ra lợi ích bất hợp pháp.

3.2 Trách nhiệm liên đới của các công ty DVNH

Tòa án Chiết Giang xác định Bị đơn thứ nhất đóng vai trò chủ đạo và phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm nhãn hiệu vì những lý do sau:

Bị đơn thứ nhất lên kế hoạch và tham gia vào các hoạt động vi phạm, vi phạm nguyên tắc thiện chí theo Luật Nhãn hiệu. Với tư cách là một cơ quan chuyên môn, Bị đơn thứ nhất có nghĩa vụ cung cấp dịch vụ của mình tuân thủ đầy đủ các yêu cầu pháp lý liên quan và nguyên tắc thiện chí. Bị đơn thứ nhất được kỳ vọng là người có tiêu chuẩn chuyên môn cao và có trách nhiệm quan tâm nhiều hơn đến việc đánh giá khả năng vi phạm nhãn hiệu.

Bị đơn thứ nhất lẽ ra phải tiến hành tra cứu nhãn hiệu và đánh giá sơ bộ khi nhận hoa hồng từ khách hàng của mình. Thật vậy, sau khi cung cấp các dịch vụ tương tự trong Vụ án Jiuse Luwang và nhìn thấy kết quả của nó, Bị đơn thứ nhất biết về uy tín nhãn hiệu của Nguyên đơn và khả năng cao là hành vi của họ đã vi phạm nhãn hiệu. Tuy nhiên, Bị đơn thứ nhất vẫn tiếp tục cung cấp dịch vụ đại lý của mình và làm như vậy đã đi chệch khỏi tiêu chuẩn hoạt động DVNH hoặc tính hợp pháp.

Đối với Bị cáo thứ 2, Tòa án Chiết Giang cho rằng việc đăng ký “达鹿王”/ King of Deer của họ là không có thiện ý nên không phải tuân theo thời hạn 5 năm theo luật định để bị đình chỉ. Bị đơn thứ 2 đã nộp đơn đăng ký nhiều nhãn hiệu có chứa từ “鹿王”/ Deer King, bao gồm cả “达鹿王”/ King of Deer thuộc Nhóm 25. Tòa án Chiết Giang cho rằng các đơn đăng ký nhãn hiệu này là hành vi chiếm đoạt nhãn hiệu ở chỗ chúng “không có thiện chí với ý định sử dụng” mà đúng hơn là cố gắng hưởng lợi theo uy tín  của Nguyên đơn. Điều này là đặc biệt vì phạm vi kinh doanh của Bị cáo thứ 2 không bao gồm sản phẩm Nhóm  25.

Nguyên đơn không cung cấp được bằng chứng chứng minh thiệt hại kinh tế hoặc lợi ích bất hợp pháp của các  Bị đơn. Tuy nhiên, Tòa án Chiết Giang đã yêu cầu Bị đơn (bao gồm cả Bị đơn thứ nhất) phải trả 1.000.000 RMB (khoảng 141.000 USD) để bồi thường cho tổn thất kinh tế của Nguyên đơn và các chi phí hợp lý phát sinh khi thu thập bằng chứng và phí pháp lý. Về phần mình, Bị đơn thứ 2 phải chịu trách nhiệm chung và riêng biệt phải trả một phần số tiền bồi thường theo lệnh, giới hạn ở mức 800.000 RMB (khoảng 113.000 USD). 

4.  Bình luận

Phán quyết của Tòa án Chiết Giang gửi một thông điệp rõ ràng tới các tổ chức đại diện DVNH - những người đại diện cho những người chiếm đoạt/vi phạm nhãn hiệu có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý về hành vi vi phạm, việc theo đuổi hành động pháp lý chống lại các tổ chức DVNH có vai trò quan trọng trong các âm mưu vi phạm đang chứng tỏ là một công cụ hiệu quả để chống lại những vấn đề tái diễn này.

Phán quyết này cũng nên được xem xét dựa trên các đề xuất sửa đổi đối với luật nhãn hiệu của Trung Quốc vào năm 2023, nhằm mục đích chống lại việc chiếm đoạt nhãn hiệu và các hành vi nộp đơn có ý đồ xấu khác, chẳng hạn như bằng cách đưa ra các hình phạt tài chính cho hành vi đó và tạo cơ hội để truy đòi tại Tòa án Trung Quốc. Nhìn chung, chủ sở hữu nhãn hiệu hiệu có thể chuyển từ cách tiếp cận phản ứng sang lập trường chủ động hơn trong việc giải quyết những kẻ chiếm đoạt nhãn hiệu. Mặt khác, sẽ rất thú vị để xem các cơ quan DVNH phải có trách nhiệm cẩn thận đến mức nào trong việc đánh giá hành vi vi phạm tiềm ẩn trong các dịch vụ đại lý của họ.

Nguồn :
(i)https://www.mayerbrown.com/en/insights/publications/2024/10/chinese-ip-agency-sanctioned-for-acting-for-trademark-hijackers; 
(ii)https://govt.chinadaily.com.cn/s/201712/14/WS5b78533c498e855160e8d774/inner-mongolia-king-deer-cashmere-company-limited.html; 
(iii) https://cashmere-kingdeer.com.cn/factory.html