Khái quát về dịch vụ đại diện sở hữu công nghiệp ở Việt Nam
Điều 151, Luật SHTT Việt Nam quy định Dịch vụ đại diện sở hữu công nghiệp (SHCN) bao gồm:
(i) Đại diện cho tổ chức, cá nhân trước cơ quan nhà nước có thẩm quyền về xác lập và bảo vệ quyền SHCN;
(ii) Tư vấn về vấn đề liên quan đến thủ tục xác lập và bảo vệ quyền SHCN;
c) Các dịch vụ khác liên quan đến thủ tục xác lập và bảo vệ quyền SHCN.
Đại diện SHCN gồm tổ chức kinh doanh dịch vụ đại diện SHCN (gọi tắt là Tổ chức dịch vụ đại diện SHCN) và cá nhân hành nghề đại diện SHCN (gọi tắt là Người đại diện SHCN) trong tổ chức đó.
Điều kiện kinh doanh dịch vụ đại diện SHCN cũng được quy định rõ tại Điều 154, cụ thể như sau:
i) Doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức hành nghề luật sư, tổ chức dịch vụ khoa học và công nghệ được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật có ít nhất một cá nhân có Chứng chỉ hành nghề dịch vụ đại diện SHCN, được kinh doanh dịch vụ đại diện SHCN với danh nghĩa tổ chức dịch vụ đại diện SHCN,
ii) Tổ chức hành nghề luật sư nước ngoài hành nghề tại Việt Nam không được kinh doanh dịch vụ đại diện SHCN.
Cá nhân muốn hành nghề đại diện SHCN phải đáp ứng các điều kiện sau: (i) Có Chứng chỉ hành nghề dịch vụ đại diện SHCN ( do Cục SHTT Việt Nam cấp sau khi đã đăng ký tham dự và vượt qua kỳ kiểm tra về nghiệp vụ), và (ii) Hoạt động cho một tổ chức dịch vụ đại diện SHCN.
Tính đến hết năm 2024, tổng số Tổ chức đại diện SHCN ở Việt Nam được công nhận là 344 và 587 cá nhân đã được cấp chứng chỉ hành nghề dịch vụ đại diện SHCN.
Nhiệm vụ quản lý nhà nước về hoạt động đại diện SHCN (gồm cả kiểm tra chuyên môn, cấp/thu hồi chứng chỉ hành nghề) thuộc thẩm quyền của Cục SHTT Việt Nam. Năm 2024, Cục SHTT đã thẩm định 195 hồ sơ đại diện SHCN, bao gồm:
- 95 hồ sơ công nhận tổ chức dịch vụ đại diện SHCN;
- 95 hồ sơ sửa đổi/cập nhật thông tin liên quan đến tổ chức (ghi nhận/hoặc xóa tên Người đại diện SHCN, thay đổi địa chỉ tổ chức …);
- 05 hồ sơ xóa tên tổ chức đại diện.
Các tổ chức đại diện SHCN đã đóng góp vai trò rất quan trọng trong việc xác lập và thực thi quyền SHCN cho các cá nhân và doanh nghiệp, tổ chức… trong nước và nước ngoài hoạt động ở Việt Nam. Số liệu thống kê của Cục SHTT cho thấy tỉ lệ nộp đơn xác lập quyền SHCN thông qua các tổ chức dịch vụ đại diện SHCN trong năm 2024 tiếp tục ở mức cao, chiếm khoảng 63,23% tổng số đơn Cục SHTT tiếp nhận, cụ thể như sau:
- Đơn sáng chế: 91,86%
- Đơn giải pháp hữu ích: 41,03%
- Đơn kiểu dáng công nghiệp: 76,32%
- Đơn nhãn hiệu: 58,46%.