Nhãn hiệu “NEYMAR” bị hủy bỏ tại EU vì nộp đơn không trung thực

Neymar, cầu thủ nổi tiếng thế giới, đã giành chiến thắng trong vụ tranh chấp nhãn hiệu liên quan tên của chính mình trước Tòa án châu Âu. Tòa đã tuyên hủy bỏ hiệu lực nhãn hiệu và xác nhận đơn đăng ký nhãn hiệu đã được nộp một cách không trung thực

1. Áp dụng quy định pháp luật .

Trong một phán quyết được đưa ra vào ngày 14/5/2019 (Vụ T-795/17, Carlos Moreira kiện Neymar da Silva Santos Junior, một cầu thủ bóng đá Brazil, đóng vai trò là bên liên quan tại EUIPO), Tòa án chung của Liên minh Châu Âu đã áp dụng Điều 52(1 )(b), nay là Điều 59(1)(b), Luật Nhãn hiệu * của Liên minh Châu Âu đối với trường hợp này.

Điều 59

Cơ sở tuyệt đối để hủy bỏ hiệu lực

1. Một nhãn hiệu của Liên minh Châu Âu sẽ bị hủy bỏ theo đơn nộp cho Cơ quan đăng ký hoặc trên cơ sở yêu cầu phản tố trong các thủ tục xử lý xâm phạm:

(a) Khi nhãn hiệu  của EU đã được đăng ký trái với các quy định của Điều 7;

(b) Khi người nộp đơn đã không trung thực khi nộp đơn đăng ký nhãn hiệu.

Theo điều này, đăng ký nhãn hiệu có thể bị tuyên hủy bỏ hiệu lực nếu người nộp đơn có hành vi không trung thưc khi nộp đơn. Tình huống trong vụ “Neymar” là một nhãn hiệu trùng với tên một vận động viên thể thao được quốc tế biết đến. Mục đích của việc nộp đơn, như được suy luận khách quan từ các tình huống cụ thể của vụ án, là sử dụng miễn phí danh tiếng của vận động viên đó để thu lợi bất chính.

Tuy nhiên, khái niệm về không trung thực trong quy định này không được định nghĩa, phân định hoặc thậm chí mô tả, mà cần có sự giải thích của pháp luật. Phán quyết của Tòa trong vụ Lindt & Sprüngli năm 2009 đặc biệt rõ ràng rằng ý định đăng ký của người nộp đơn vào bất kỳ thời điểm nào là một yếu tố chủ quan được xác định bằng cách tham khảo các hoàn cảnh khách quan của từng trường hợp .Do đó, khái niệm không trung thực đề cập đến động cơ chủ quan của người nộp đơn.

2. Sự việc

Tháng 12/2012, ông Carlos Moreira, người Bồ Đào Nha, đã nộp đơn tới Cơ quan nhãn hiệu châu Âu (EUIPO) đăng ký nhãn hiệu “Neymar” cho quần áo và giày dép thuộc Nhóm 25 và đã được cơ quan này cấp Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu “Neymar” vào tháng 4/2013.

Tháng  2/2016, ông Neymar da Silva Santos Júnior (“cầu thủ Neymar”) đã đệ đơn tới EUIPO đề nghị hủy bỏ đăng ký nhãn hiệu nói trên. Vào tháng 11/2016, Bộ phận hủy bỏ nhãn hiệu của EUIPO đã hủy bỏ Đăng ký này. Vào tháng 1/2017, chủ nhãn hiệu đã gửi đơn tới EUIPO khiếu nại quyết định của Bộ phận hủy bỏ. Ban Giải quyết khiếu nại của EUIPO đã xác nhận quyết định của Bộ phận hủy bỏ và bác bỏ đơn khiếu nại.

Vào tháng 11/2017, ông Carlos Moreira đã nộp đơn khởi kiện quyết định của EUIPO tại Tòa án chung của Liên minh châu Âu

3. Phán quyết của Tòa án chung châu Âu.

3.1 Lập luận của Bên khởi kiện - chủ nhãn hiệu

Ông Carlos Moreira cho rằng Ban Giải quyết khiếu nại của EUIPO đã sai khi quyết định rằng ông đã có hành động không trung thực khi nộp đơn đăng ký nhãn hiệu chữ “Neymar” cho sản phẩm quần áo. Ông cáo buộc rằng:

(i) Ban Ban Giải quyết khiếu nại đã đánh giá không chính xác rằng khi ông nộp đơn đăng ký thì ông đã biết cầu thủ Neymar là một ngôi sao bóng đá đang lên được quốc tế công nhận;

(ii) Ban Giải quyết khiếu nại đã đánh giá không chính xác rằng, khi ông nộp đơn đăng ký nhãn hiệu tranh chấp nói trên, ông không có động cơ nào khác ngoài việc lợi dụng danh tiếng của cầu thủ Neymar để hưởng lợi từ danh tiếng đó.

Đồng thời ông tuyên bố rằng :

(i) Ông không tìm cách đăng ký nhãn hiệu gây tranh chấp để nó có thể được viện dẫn chống lại cầu thủ Neymar;

(ii) Mọi vấn đề về việc không trung thực chỉ có thể được xác định nếu ông tiếp tục theo đuổi thủ tục đăng ký bất chấp sự phản đối của cầu thủ Neymar;

(iii) Dấu hiệu “Neymar” không được bảo hộ ở châu Âu hoặc bất kỳ nơi nào như một nhãn hiệu thương mại khi ông nộp đơn đăng ký trước EUIPO và

(iv) Khi nộp đơn đăng ký nhãn hiệu “Neymar” vào năm 2012, ông không thấy có mối liên hệ nào với cầu thủ bóng đá thế giới, mà chọn nhãn hiệu chỉ vì âm thanh phiên âm. Mãi đến năm 2013, cầu thủ Neymar mới chuyển sang khoác áo FC Barcelona.

3.2 Chứng cứ và ý kiến của bên có liên quan

Tòa án chung nhận thấy rằng, trong quá trình tố tụng, ông Neymar da Silva Santos Júnior đã nộp một danh mục bằng chứng (là các bài viết trên báo và trang web trích dẫn từ năm 2009 đến năm 2012), cho thấy rằng ông là một cầu thủ bóng đá Brazil được quốc tế biết đến dưới cái tên Neymar; ông đã được biết đến ở châu Âu từ trước khi ông Carlos Moreira nộp đơn xin đăng ký dấu hiệu “Neymar” tại EUIPO, đặc biệt bởi màn trình diễn của ông cho đội tuyển bóng đá quốc gia Brazil, đã thu hút sự chú ý của các câu lạc bộ hàng đầu ở châu Âu về tuyển dụng trong vài năm trước khi chuyển đến FC Barcelona vào năm 2013.

Theo quan điểm của  cầu thủ Neymar việc đăng ký nhãn hiệu “Neymar” của ông Carlos Moreira trong thực tế là tước đi một dấu hiệu cần thiết cho việc tiếp tục các hoạt động của ông, và ý định đó cũng có thể được suy ra từ việc ông Moreira muốn lợi dụng hình ảnh và tên tuổi của mình thông qua việc nộp đơn đăng ký nhãn hiệu “Neymar”.

3.3 Lập luận của Tòa án tại phán quyết ngày 14/5/2019

- Tòa án Chung cũng nhận thấy rằng vì ông Carlos Moreira tuyên bố tại phiên điều trần rằng ông có biết đến thế giới bóng đá, do vậy không thể tin được rằng ông đã không có thông tin về sự tồn tại của cầu thủ Neymar vào thời điểm nộp đơn đăng ký nhãn hiệu “Neymar” đã là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp có tài năng được quốc tế công nhận sẽ sớm được chuyển đến một câu lạc bộ rất quan trọng của châu Âu, được so sánh với những cầu thủ bóng đá uy tín nhất vào thời điểm đó, trước khi gia nhập FC Barcelona vào năm 2013.

- Tòa án Chung cho rằng ông Carlos Moreira đưa ra lý lẽ không thuyết phục để chống lại kết luận của Ban Giải quyết khiếu nại EUIPO rằng, trong hoàn cảnh của vụ việc hiện tại, không có lời giải thích hợp lý nào cho quyết định nộp đơn xin nhãn hiệu  “Neymar” của ông ngoài mong muốn khai thác tên của cầu thủ Neymar nổi tiếng và hưởng lợi từ đó.

Theo đó, Tòa cũng cho rằng Hội đồng Giải quyết khiếu nại đã không dựa vào suy đoán đơn thuần để đưa ra kết luận này mà đã dựa vào các khía cạnh khách quan, cụ thể là danh mục bằng chứng bao gồm các bài viết trên báo và internet dẫn đến việc xác định rằng người có liên quan (ông Neymar da Silva Santos Júnior) là một người rất tài năng, là cầu thủ bóng đá đã có vị thế trong làng bóng đá thế giới vào thời điểm có liên quan (tức ngày nộp đơn đăng ký nhãn hiệu “NEYMAR của ông Carlos Moreira).

Theo Tòa án, Ban Giải quyết khiếu nại  EUIPO được quyền suy ra từ các tình huống cụ thể của vụ việc rằng mục đích thực sự từ logic thương mại đằng sau việc nộp đơn đơn đăng ký nhãn hiệu  của ông Carlos Moreira là để sử dụng miễn phí danh tiếng của cầu thủ Neymarvà để thu lợi từ  danh tiếng đó.

- Tòa dẫn ra một yếu tố khách quan khác - đó là việc ông Carlos Moreira đã nộp đơn đăng ký nhãn hiệu từ “IKER CASILLAS” (H.1) cùng ngày với ngày nộp  đơn đăng ký nhãn hiệu từ “Neymar” ,  điều đó cho thấy  Ông Carlos Moreira có  nhiều  kiến ​​thức về thế giới bóng đá.

H.1

- Tòa án Chung cho rằng việc phát hiện ra hành vi thiếu thiện chí/ không trung thực  từ phía ông Carlos Moreira không thể bị bác bỏ  bởi các  tuyên bố của ông tại Tòa (mục 3.2 nêu trên) .Theo Tòa án chung, những lập luận đó là không liên quan và không  có lập luận nào  trong số đó có khả năng thách thức kết luận rằng ông Carlos Moreira đã hành động không trung thực khi nộp đơn đăng ký nhãn hiệu bị tranh chấp.

4. Nhận xét

4.1 Về vụ việc nêu trên

- Điểm đặc biệt của phán quyết này là Tòa án chung đã áp dụng chế độ không trung thực cho một tình huống theo đó một người nào đó tìm cách đăng ký nhãn hiệu của Liên minh Châu Âu với một từ trùng với tên của một ngôi sao bóng đá đang nổi không phải công dân châu Âu, đã được biết đến trong giới bóng đá châu Âu vào thời điểm đơn đăng ký được nộp.

Trong vụ việc này với  các bằng chứng do cầu thủ Neymar cung cấp tại Tòa, trách nhiệm chứng minh chuyển từ cầu thủ Neymar với tư cách là người nộp đơn yêu cầu hủy bỏ hiệu lức sang ông Moreira, chủ sở hữu nhãn hiệu để  giải thích và chứng minh những lý do cho việc đăng ký nhãn hiệu đó. Thật không may cho Moreira, ông không thể đưa ra bất kỳ lời giải thích nào về việc tại sao, trong số tất cả những cái tên mà ông có thể chọn để đăng ký làm nhãn hiệu  (bao gồm cả tên của chính mình), ông đã tình cờ chọn cái tên hiếm hoi và nổi tiếng đầu tiên "Neymar". Ông cũng im lặng không kém  về lý do tại sao ông lại đăng ký nhãn hiệu “IKER CASILLAS”  cho giày dép, quần áo và đội đầu trong Nhóm 25.

Điều thú vị là, ông Moreira vẫn giữ được chỗ đứng trong thế giới nhãn hiệu trùng với tên của các cầu thủ bóng đá nổi tiếng: ông vẫn là chủ sở hữu đã đăng ký của nhãn hiệu  có nghĩa bóng là “NEYMAR” cho nhãn hiệu “NYM” bao gồm giày dép, quần áo và mũ đội đầu trong Nhóm 25 (H.2) và  nhãn hiệu “IKER CASILLAS” được đề cập ở trên do đã không bị phản đối.

H.2
4.2 Về việc bảo hộ nhãn hiệu “NEYMAR”  tại các nước khác

Vụ việc trên cho thấy nhãn hiệu “NEYMAR” vẫn được đăng ký tại châu Âu (EUIPO)  và chỉ bị hủy bỏ khi có đề nghị của người thứ ba. Tuy nhiên một số nước đã từ chối bảo hộ nhãn hiệu này ngay trong quá trình thẩm định , tức là thẩm định viên tự thu thập thông tin cần thiết để ra quyết định, cụ thể Carlos Moreira cũng nộp đơn quốc tế số 1237405 ngày 11/12/2014 đăng ký nhãn hiệu “NEYMAR” cho sản phẩm Nhóm 25 tại các nước theo Thỏa ước Madrid và tại một số nước đơn đã bị từ chối, như: 

- Cơ quan Sáng chế Nhật Bản tại văn bản ngày 30/7/2015 nêu rõ lý do từ chối là  nhãn hiệu trùng với tên của cầu thủ Brazil nổi tiếng Neymar da Silva Santos Júnior và việc nộp đơn không được sự đồng ý của cầu thủ này nên bị từ chối theo quy định tại Điều 4.(1)(viii) Luật Nhãn hiệu Nhật Bản;

- Cơ quan Nhãn hiệu Australia tại văn bản ngày 01/4/2015 cũng từ chối bảo hộ nhãn hiệu này vì trùng với tên nhân vật nổi tiếng;

- Cơ quan sáng chế, nhãn hiệu Hoa kỳ (USPTO) cũng từ chối bảo hộ nhãn hiệu trên. Tại tại văn bản ngày 02/4/ 2015 ghi rõ: Đơn đăng ký bị từ chối vì nhãn hiệu đăng ký bao gồm yếu tố có thể gợi ý sai về mối liên hệ với Neymar da Silva Santos Júnior thường được gọi là Neymar hoặc Neymar Jr., là một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp người Brazil đang chơi cho câu lạc bộ Tây Ban Nha FC Barcelona và là đội trưởng cho đội tuyển quốc gia Brazil. Mặc dù Neymar da Silva Santos Júnior không có mối liên hệ với hàng hóa và/hoặc dịch vụ do người nộp đơn cung cấp theo nhãn hiệu đã đăng ký, nhưng nổi tiếng đến mức người tiêu dùng cho rằng có mối liên hệ.

Nguồn : 
 (iii) https://legal-patent.com/trademark-law/neymar-wins-name-dispute-trademark-registration-in-bad-faith/;
(iv) https://www.maucherjenkins.com/commentary/eu-general-court-football-trade-mark-neymar
(và một số khác)