Đăng ký nhãn hiệu: Phân tích hậu quả của việc “Thư đồng ý” không được chấp nhận và kiến nghị liên quan

Có thể tóm tắt như sau:

I. Ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp

Trong quá trình thẩm định đơn đăng ký nhãn hiệu, việc Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT) không chấp nhận “Thư đồng ý” (Letter of Consent - LoC) ngay cả khi được soạn thảo đúng chuẩn quốc tế có thể gây ra các hệ quả nghiêm trọng cho doanh nghiệp trong việc mở rộng hoạt động kinh doanh, đầu tư và hợp tác. Các cản trở đó bao gồm:

(i) Làm đình trệ việc mở rộng thương hiệu hợp pháp: Doanh nghiệp không thể mở rộng hoạt động sang lĩnh vực mới dù không có xung đột thực tế, chỉ vì bị đánh giá là “tương tự gây nhầm lẫn”;

(ii) Tăng chi phí pháp lý và thời gian xử lý: Không được dùng LoC, doanh nghiệp buộc phải hủy đơn hoặc thay đổi thương hiệu, gây lãng phí nguồn lực;

(iii) Giảm khả năng hợp tác và đầu tư: Nhà đầu tư quốc tế coi đây là rủi ro pháp lý, làm giảm sức hấp dẫn của Việt Nam trong các thương vụ M&A hoặc licensing.

II. Tác động đến môi trường pháp lý và uy tín quốc gia

(i) Mâu thuẫn với thông lệ quốc tế: Hầu hết các cơ quan như USPTO, EUIPO, UKIPO đều chấp nhận LoC như biểu hiện hợp pháp của quyền tự do thỏa thuận:

(ii) Làm giảm tính tương thích với các hiệp định quốc tế: Việc bác bỏ LoC có thể bị xem là rào cản phi thương mại, đi ngược tinh thần của TRIPS, CPTPP và EVFTA;

(iii) Ảnh hưởng uy tín điều hành: Việc thực thi [không chấp nhận] cứng nhắc cho thấy Cục SHTT thiếu tự tin trong việc đưa ra các quyết định phù hợp thực tế, làm giảm niềm tin vào cơ quan quản lý sở hữu trí tuệ của Việt Nam.

III. Ảnh hưởng tới đổi mới sáng tạo

(I). Làm nản lòng doanh nghiệp đổi mới thương hiệu: Nếu LoC luôn bị từ chối, doanh nghiệp sẽ ngại đầu tư vào việc phát triển hoặc hợp tác thương hiệu mới;

(ii) Ức chế hoạt động chuyển giao công nghệ: Các hợp đồng licensing thường cần LoC để tránh vi phạm quyền, việc không chấp nhận khiến các hợp đồng này mất hiệu lực.

IV. Kiến nghị liên quan

Xin đề xuất các kiến nghị sau tới Cục SHTT:

(i) Ban hành hướng dẫn chính thức phân loại LoC, cụ thể gồm:

- LoC nội bộ tập đoàn, với trường hợp này nên được chấp nhận mặc nhiên:
- LoC giữa các pháp nhân độc lập, sẽ xem xét theo các tiêu chí cụ thể, huy vọng sớm được ban hành.

(ii) Bổ sung LoC vào danh mục tài liệu tham khảo khi thẩm định đơn đăng ký nhãn hiệu (Có thể tham khảo mẫu hướng dẫn của EUIPO Part C, Opposition Section 2, Quy chế nhãn hiệu);

(iii) Đào tạo thẩm định viên: Nâng cao sự hiểu biết thấu đáo về “khả năng gây nhầm lẫn” (“likelihood of confusion”) và “khác biệt thực tế thị trường” (“actual market distinction”), tránh áp dụng máy móc khi xem xét các nhóm sản phẩm/dịch vụ trong đơn đăng ký (các nhóm hàng hóa/dịch vụ của Nice Classification - NCL)./.

V. Kết luận

Việc từ chối toàn diện LoC không chỉ cản trở doanh nghiệp mà còn làm suy yếu môi trường pháp lý và uy tín quốc gia. Cần sớm chấp nhận cơ chế LoC theo hướng linh hoạt, minh bạch và tương thích quốc tế, nhằm khuyến khích đổi mới và hội nhập kinh tế toàn cầu./.

(Luật sư Phạm Vũ Khánh Toàn – Công ty Luật Phạm & Liên Danh)