Tranh chấp quyền tác giả: Họa sĩ Lê Linh thắng kiện vụ “Thần đồng đất Việt”

Sáng 18/2/2019 Tòa án nhân dân Q.1, TP.HCM đã tuyên án sơ thẩm công nhận họa sĩ Lê Linh là tác giả duy nhất của bộ truyện tranh “Thần đồng đất Việt”. Vụ tranh chấp quyền tác giả này đã kéo dài 12 năm, thu hút sự quan tâm của công chúng, đặc biệt là cộng đồng xuất bản.

Hội đồng xét xử sơ thẩm gồm có thẩm phán Nguyễn Quang Huynh và hai hội thẩm nhân dân Đinh Thị Ngọc Châu và Trần Văn Mẫn. Đại diện Viện KSND Q.1 có bà Trần Lệ Thủy. Bên nguyên đơn có họa sĩ Lê Linh và luật sư Trương Thị Thu Hồng (VPLS Phạm và Liên danh). Bên bị đơn  là bà Phan Thị Mỹ Hạnh, Công ty Phan Thị, và luật sư Nguyễn Vân Nam (Công ty Tư vấn Luật Nam Hùng).  

Bảo vệ cho thân chủ tại phiên tòa sơ thẩm, luật sư bên nguyên  khẳng định rằng nguyên đơn họa sĩ Lê Linh đã trực tiếp sáng tạo ra 4 hình tượng nhân vật trong Thần đồng đất Việt: Trạng tí, Sửu ẹo, Dần béo và Cả mẹo, từ khi phác thảo cho đến khi hoàn thiện đi đăng ký bản quyền tác giả để từ đó làm các biến thể khác trong các tập truyện. Chứng cứ là các bản phác thảo gốc, trên trang bìa của các tập truyện từ tập 1 - 78 đều ghi nhận công sức của họa sĩ. Đặc biệt ở tập 37, Lê Linh còn được giới thiệu là tác giả đã sáng tác bộ truyện tranh.  Trong khi đó, phía bị đơn cho rằng nguyên đơn không trực tiếp sáng tạo tác phẩm, chính bà Hạnh đã kể những lời thoại của các nhân vật trong từng tập truyện, cả cách phân đoạn, phân ý cho phù hợp với hoạt động của hình vẽ theo khung hình. Hoạt động chính của ông Linh là sắp xếp các lời thoại của nhân vật vào vị trí thích hợp trong khuôn hình ở từng trang sách. Tòa cho rằng luận cứ bị đơn nêu ra là không có cơ sở. Trước khi đăng ký bản quyền tác giả, từ tập 1 đến tập 6 Thần đồng đất Việt, đã ghi tác giả truyện và tranh là Lê Linh. Trong quá trình xuất bản bộ truyện, Công ty Phan Thị xác định Lê Linh tham gia 6 bước trong quy trình xuất bản bộ truyện này và là tác giả của bộ truyện, không có nội dung nào thể hiện ông Lê Linh và bà Hạnh là đồng tác giả. Tên ông Linh đã được ghi trên bìa sách với tư cách tác giả, ở các tập đã xuất bản từ 1 – 78, và ông Linh đã được Công ty Phan Thị trả nhuận bút đầy đủ theo quy định. 

Điều 8 Nghị định 100/2006/NĐ-CP ngày 21.9.2006, được sửa đổi bổ sung bằng Nghị định 85/2011/NĐ-CP ngày 20.9.2011 quy định chi tiết và hướng dẫn Luật Sở hữu trí tuệ (nay được thay thế bởi Nghị định 22/2018/NĐ-CP ngày 23.2.2018) đã quy định tác giả là người trực tiếp sáng tạo ra một phần hoặc toàn bộ tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học; tổ chức, cá nhân làm công việc hỗ trợ, góp ý kiến hoặc cung cấp tư liệu cho người khác sáng tạo ra tác phẩm không được công nhận là tác giả.

Từ những nhận định trên, HĐXX tuyên công nhận Lê Linh chính là tác giả duy nhất của 4 hình tượng trong Thần đồng đất Việt, không công nhận bà Mỹ Hạnh là đồng tác giả; buộc công ty Phan Thị phải chấm dứt các hoạt động sử dụng 4 hình tượng nhân vật này trên các biến thể khác nhau; buộc công ty Phan Thị phải xin lỗi ông Lê Linh trên 3 kỳ liên tiếp trên hai tờ báo: Thanh Niên và Tuổi Trẻ, đồng thời yêu cầu công ty Phan Thị phải thanh toán 15 triệu đồng chi phí luật sư của ông Lê Linh./.