Chỉ số đổi mới sáng tạo (GII) của Việt Nam năm 2018 và một số nhận xét
Theo công bố của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2018 (Global Innovation Index 2018 - GII) thì Top – 10 quốc gia có chỉ số GII đứng đầu trong tổng số 126 quốc gia được xếp hạng là:
1. Thụy Sĩ, 2. Hà Lan, 3. Thụy Điển, 4. Liên hiệp Vương quốc Anh, 5. Singapore,
6. Hoa Kỳ, 7. Phần Lan, 8. Đan Mạch, 9. CHLB Đức và 10. Ireland.
Các quốc gia đứng cuối bảng xếp hạng là Togo (124), Bukina Faso (125) và Yemen (126). Việt Nam được xếp thứ 45 tăng hai bậc so với năm 2017 và đứng thứ hai trong khối các nước có thu nhập trung bình thấp (LM) chỉ sau Ucraina (thứ 43).
Việt Nam cũng đứng thứ 4 trong khối ASEAN, cụ thể như sau:
1. Singapore (thứ 5), 2. Malaixia (35), 3 Thái Lan (44), 4 Việt Nam (45), 5. Brunây (67), 6 Philipin (73), 7 Indonesia (87), 8 Campuchia (98)
[ Mianma và Lào không tham gia xếp hạng].
GII là chỉ số thể hiện năng lực cũng như thành tựu về đổi mới sáng tạo hàng năm khá toàn diện của một quốc gia được WIPO cộng tác với một số tổ chức có uy tín khác thực hiện. Chỉ số GII được đánh giá tổng hợp từ chỉ số của 7 nội dung sau của một quốc gia: (i) Thể chế, (ii) Nguồn nhân lực và nghiên cứu, (iii) Hạ tầng, (iv) Độ tinh tế thị trường, (v) Độ tinh tế doanh nghiệp, (vi) Các sản phẩm của trí thức & công nghệ, (vii) Các sản phẩm sáng tạo khác.
Sau đây là đánh giá vị trí của Việt Nam tương ứng với từng nội dung trên và so sánh với thứ hạng chung là 45/126 của Việt Nam.
- Về Thể chế (bao gồm: môi trường chính trị, luật pháp và kinh doanh): thứ 78.
- Về Nguồn nhân lực & nghiên cứu (bao gồm: giáo dục phổ thông, giáo dục cao học, nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu triển khai): thứ 66
- Về Hạ tầng (bao gồm: công nghệ thông tin & truyền thông, hạ tầng cơ bản, bảo vệ môi trường): thứ 78
- Về Độ tinh tế thị trường (bao gồm: chế độ tín dụng, đầu tư, quy mô thị trường – thương mại - cạnh tranh): thứ 33
- Về Độ tinh tế doanh nghiệp (bao gồm: nhân công có trình độ, mối liên kết để đổi mới, tiếp nhận kiến thức): thứ 66
- Về Các sản phẩm trí thức & công nghệ (bao gồm: các sáng tạo trí thức và công nghệ, tác động của trí thức, phổ biến trí thức): thứ 35
- Về Các sản phẩm sáng tạo khác (bao gồm: tài sản vô hình, sản phẩm và dịch vụ sáng tạo, các sáng tạo trên mạng trực tuyến): thứ 46
Có 3 mội dung được xếp cao hơn hoặc tương tự thứ hạng chung (45). Ngoài chỉ số về “Độ tinh tế của thị trường” (33), việc sáng tạo sáng chế và giải pháp hữu ích cũng đóng góp phần đáng kể vào chỉ số “Các sản phẩm tri thức và công nghệ” (thứ 35) và việc sử dụng và bảo hộ nhãn hiệu và kiểu dáng công nghệp của người Việt Nam cũng đóng góp vào chỉ số “các sản phẩm sáng tạo khác” (thứ 46). Tuy vậy, các chỉ số “Thể chế” (cụ thể là môi trường luật pháp và môi trường kinh doanh) cũng như “Hạ tầng” (bao gồm công nghệ thông tin và bảo vệ môi trường đều ở mức thấp là 78, điều này chỉ rõ Việt Nam cần có sự cải thiện mạnh mẽ các lĩnh vực này.
TVH